kilkunastu minut faraon przejechał gościniec i stanął przed olbrzymimi pylonami najwspanialszej świątyni w Egipcie.
Jak Luksor był całą dzielnicą
pałaców królewskich w południowej, tak Karnak był dzielni- cą bogów w północnej
stronie miasta. Głównym zaś ogniskiem Karnaku była świątynia Amo- na-Ra.
Sam ten gmach zajmował cztery morgi powierzchni, a otaczające go ogrody i stawy około czterdziestu morgów. Przed świątynią stały dwa pylony, wysokie na dziesięć piętr. Podwórze,
Wpisy
- Free GOG Game Sang Froid
- Free GOG Game Giveaway Jotun
- Free GOG Game Giveaway CAYNE
- Free GOG Game Flight of the Amazon Queen
- Free GOG Game Ultima 4
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Septerra Core
- Giveaway GOG Game Beneath a Steel Sky
- Homefront Steam Game Free Key humblebundle Giveaway
- Knightshift Steam Game DHL Free Key Giveaway
- Giveaway Steam Game Free Key Total War Warhammer
- Free Origin Game Mass Effect 2 Giveaway
- Free Origin Game Syberia II Giveaway
- GOG Game Oddworld Free Giveaway
- Steam Game Free Key humblebundle Layers of Fear + Soundtrack
- Free GOG Game Worlds of Ultima
- Make war not love Free SEGA games and DLC
- Steam Game Key Giveaway Earth 2160 Free
- Free Game Giveaway Hitman Steam
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Free Origin Game Giveaway Medal of Honor Pacific Assault
- Free Steam Company of Heroes 2 Game Key
- Free Origin Game Giveaway SteamWorld Dig
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- SANCTUM 2 Steam Game Free Key humblebundle Giveaway
- Steam Game Free Key humblebundle Giveaway Civilization
- Free Origin Star Wars Battlefront Season Pass Game Giveaway
- Free GOG Treasure Adventure Game
- Free Steam Total War ROME II Nomadic Tribes Culture Pack
- Free PlayStation Star Wars Battlefront Season Pass Game Giveaway
- Free Game Giveaway Hitman PS4
- Free Hitman Xbox One Game Giveaway
- Free Xbox One Star Wars Battlefront Season Pass Game Giveaway
Strony
- Free Ubisoft game key
- Free GOG game key
- Free Origin game key
- Free PlayStation game key
- Free XBOX game key
- Free Epic game key
- Free Steam game key
- Copyrights and Licences
- Free Steam Key
Wpisy
- নাইটশিফ্ট স্টিম গেম ডিএইচএল ফ্রি কী উপহার
- হোমফ্রন্ট স্টিম গেম ফ্রি কী হাম্বলবান্ডেল উপহার
- একটি ইস্পাত আকাশের নিচে Giveaway GOG গেম
- স্টিম গেম ডিএইচএল ফ্রি কী গিভওয়ে সেপ্টেরার কোর
- বিনামূল্যে GOG গেম ওয়ার্ল্ডস অফ আল্টিমা
- ফ্রি গেম গিভওয়ে হিটম্যান স্টিম - ফ্রি স্টিম কী গেম 2023
- ফ্রি অরিজিন গেম ম্যাস ইফেক্ট 2 উপহার
- হিরোস 2 গেম কী এর ফ্রি স্টিম কোম্পানি
- ফ্রি অরিজিন গেম Giveaway SteamWorld Dig
- স্টিম গেম ডিএইচএল ফ্রি কী গিভওয়ে দ্য আই অফ দ্য ড্রাগন
- স্টিম গেম ডিএইচএল ফ্রি কী গিভওয়ে আর্থ 2160
- স্টিম গেম কী গিভওয়ে আর্থ 2160 ফ্রি
- বিনামূল্যে SEGA গেম এবং DLC প্রেম না যুদ্ধ করুন
Strony
Wpisy
- Free Origin Mchezo Misa Athari 2 Giveaway
- Knightshift Steam Mchezo DHL Bure Muhimu Giveaway
- Homefront Steam Mchezo Bure Ufunguo humblebundle Giveaway
- Steam Game DHL Bure Key Giveaway Septerra Core
- Fanya vita isipende michezo ya Bure ya SEGA na DLC
- GOG Mchezo Walimwengu wa Ultima
- Mchezo wa Steam Utoaji wa Ufunguo Bila Malipo wa DHL I wa Joka
- Free Origin Mchezo Giveaway Medali ya Heshima Pacific Assault
- Mchezo muhimu Giveaway Earth 2160 Bure
- Kampuni ya Bure ya Steam ya Heroes 2 Mchezo Ufunguo
- Free Origin Mchezo Giveaway SteamWorld Dig
- Mchezo wa Steam Utoaji wa Ufunguo Bila Malipo wa DHL I wa Joka
- Mchezo wa bure wa Giveaway Hitman Steam - Mchezo wa Ufunguo wa Bure wa Mvuke 2023
Strony
Wpisy
- Oferta gratuita do jogo Origin Syberia II
- Knightshift Steam Game DHL Free Key Giveaway
- Homefront Steam Game Free Key Humildebundle Giveaway
- Sorteio Steam Game Free Key Total War Warhammer
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam Key Giveaway Earth 2160 Grátis
- Jogo GOG gratuito Worlds of Ultima
- Faça a guerra, não o amor Jogos grátis da SEGA e DLC
- Sorteio gratuito do jogo Origin Mass Effect 2
- Chave de jogo Steam Company of Heroes 2 grátis
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Oferta gratuita de jogos Origin SteamWorld Dig
Strony
Wpisy
- Knightshift Steam Game DHL Mahhala Key Giveaway
- I-Steam Game DHL yamahhala ye-Septerra Core
- I-Giveaway GOG Game Ngaphansi Kwesibhakabhaka Sensimbi
- Mahhala Umsuka Game Mass Effect 2 Giveaway
- I-Free Origin Game Syberia II Giveaway
- I-Steam Game Khulula inqwaba ye-humblebundle Izendlalelo Zokwesaba + Ingoma yomsindo
- I-Homefront Steam Game Free Key humblebundle Giveaway
- I-Steam Game DHL Ukunikezwa Ukhiye Wamahhala I-I ye-Dragon
- I-Steam Game DHL yamahhala ye-Earth 2160
- I-SANTUM 2 Steam Game Yamahhala Yenqwaba ye-humblebundle Giveaway
- I-Steam Game DHL Ukunikezwa Ukhiye Wamahhala I-I ye-Dragon
- I-Free Origin Game Medal of Honor Pacific Assault
- Yenza impi ingathandi imidlalo yamahhala ye-SEGA ne-DLC
- Mahhala GOG Game Worlds of Ultima
- I-GOG Game Oddworld Free Giveaway
- I-Game Giveaway Hitman Steam yamahhala - Umdlalo Wamahhala Wokhiye We-Steam 2023
- I-Steam Game Key Giveaway Earth 2160 Mahhala
- Umsuka wamahhala we-Star Wars Battlefront Season Pass Game Giveaway
- I-Steam Game Mahhala Key humblebundle Giveaway Impucuko
- I-Free Origin Game Giveaway SteamWorld Dig
- Inkampani Yamahhala Ye-Steam yamaHeroes 2 Ukhiye Wegeyimu
Strony
Wpisy
- Knightshift Steam 遊戲 DHL 免費密鑰贈品
- Homefront Steam 遊戲免費鑰匙 humblebundle 贈品
- Steam 遊戲 DHL Free Key Giveaway Septerra Core
- 免費起源遊戲質量效應 2 贈品
- 創世紀的免費 GOG 遊戲世界
- Free Steam Company of Heroes 2 Game Key
- 免費 Origin 遊戲贈品 SteamWorld Dig
- Steam 遊戲 DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Steam 遊戲 DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam 遊戲密鑰贈品地球 2160 免費
- 讓戰爭不愛免費的 SEGA 遊戲和 DLC
Strony
Wpisy
- இலவச தோற்றம் விளையாட்டு சைபீரியா II கிவ்அவே
- Homefront Steam கேம் இலவச கீ humblebundle Giveaway
- நீராவி விளையாட்டு DHL இலவச விசை கிவ்அவே செப்டெரா கோர்
- கிவ்அவே GOG விளையாட்டு எஃகு வானத்தின் அடியில்
- இலவச சேகா கேம்கள் மற்றும் டிஎல்சியை போரை விரும்பாமல் செய்யுங்கள்
- இலவச GOG கேம் வேர்ல்ட்ஸ் ஆஃப் அல்டிமா
- நீராவி விளையாட்டு DHL இலவச விசை கிவ்அவே தி ஐ ஆஃப் தி டிராகன்
- இலவச தோற்றம் விளையாட்டு மாஸ் எஃபெக்ட் 2 கிவ்அவே
- ஹீரோஸ் 2 இலவச நீராவி நிறுவனம் விளையாட்டு முக்கிய
- இலவச தோற்றம் விளையாட்டு கிவ்அவே ஸ்டீம்வேர்ல்ட் டிக்
- நீராவி விளையாட்டு DHL இலவச விசை கிவ்அவே தி ஐ ஆஃப் தி டிராகன்
- நீராவி கேம் கீ கிவ்அவே எர்த் 2160 இலவசம்
- இலவச கேம் கிவ்அவே ஹிட்மேன் நீராவி - இலவச நீராவி முக்கிய விளையாட்டு 2023
Strony
Wpisy
- Juego de GOG gratis Sang Froid - Juego de llaves de Steam gratis 2023
- Sorteo gratuito del juego Oddworld de GOG
- Juego de Steam de Homefront Sorteo de Humildebundle de clave gratis
- Knightshift Steam Game Entrega gratuita de llaves de DHL
- Sorteo Steam Game Free Key Total War Warhammer
- Juego Steam Clave gratuita Humblebundle Layers of Fear + Banda sonora
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Septerra Core
- Sorteo Juego GOG Bajo un cielo de acero
- Clave de juego Steam Company of Heroes 2 gratis
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam Game Key Giveaway Earth 2160 Gratis
- Sorteo de juegos gratis Hitman Steam - Juego Steam Key gratis 2023
- Make war not love Juegos y DLC gratuitos de SEGA
- Juego de GOG gratis Worlds of Ultima
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Sorteo del juego Origin gratis Medal of Honor Pacific Assault
- Sorteo gratuito del juego Origin Mass Effect 2
- Sorteo gratuito del juego Origin Syberia II
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Sorteo del deporte Origin de balde SteamWorld Dig
Strony
Wpisy
- SANCTUM 2 Steam Game Free Key giveaway di humibundle
- Gioco GOG Treasure Adventure gratuito – Gioco Steam Key gratuito 2023
- Giveaway gratuito del Season Pass di Origin Star Wars Battlefront
- Steam Game Free Key Humibundle Giveaway Civilization
- Pacchetto Cultura Steam Total War ROME II Nomadic Tribes gratuito
- Gioco gratuito Giveaway Hitman PS4 – Gioco Steam Key gratuito 2023
- Gioco Steam DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam Game DHL Free Key Giveaway The I of the Dragon
- Gioco gratuito Origin Giveaway SteamWorld Dig
- Giveaway gratuito del Season Pass per PlayStation Star Wars Battlefront
- Chiave di gioco gratuita di Steam Company of Heroes 2
- Steam Game Key Giveaway Earth 2160 gratuito
- Mondi di gioco GOG gratuiti di Ultima
- Fai la guerra non ama Giochi e DLC SEGA gratuiti
- Gioco gratuito Giveaway Hitman Steam – Gioco Steam Key gratuito 2023
- Gioco Origin gratuito Mass Effect 2 Giveaway
- Steam Game DHL Free Key Giveaway Septerra Core
- Homefront Steam Game Free Key Giveaway di Humibundle
- Knightshift Steam Gioco DHL Free Key Giveaway
Strony
Wpisy
- SANCTUM 2 Steam Game Free Key Humblebundle Giveaway
- Ilmainen Origin Star Wars Battlefront Season Pass -pelipalkinto
- Ilmainen GOG Treasure Adventure Game – Ilmainen Steam Key Game 2023
- Ilmainen PlayStation Star Wars Battlefront Season Pass -pelipalkinto
- Ilmainen Origin Game Giveaway SteamWorld Dig
- Ilmainen Origin Game Giveaway Medal of Honor Pacific Assault
- Steam-peli DHL:n ilmainen avainpalkinto The I of the Dragon
- Ilmainen peli Giveaway Hitman Steam – Ilmainen Steam Key Game 2023
- Ilmainen Steam Game Key Giveaway Earth 2160
- Ilmainen Steam Company of Heroes 2 -peliavain
- Ilmainen Hitman Xbox One -pelipalkinto
- Ilmainen peli Giveaway Hitman PS4 – Ilmainen Steam Key Game 2023
- Steam-peli DHL:n ilmainen avainpalkinto The I of the Dragon
- Ilmainen Steam Total War ROME II Nomadic Tribes -kulttuuripaketti
- Steam-peli DHL Free Key Giveaway Earth 2160
- Steam Game Free Key Humblebundle Giveaway Civilization
- Ilmainen Origin Game Syberia II Giveaway
- Ilmainen Origin Peli Mass Effect 2 Giveaway
- Ilmainen GOG-peli Worlds of Ultima
- Make war not love Ilmaiset SEGA-pelit ja DLC
Strony
Wpisy
- WHMCS 8.6.1 Nulled – Web Hosting Billing & Automation Platform
- Advanced Custom Fields Pro 6.0.6 Nulled
- Element Pack Pro 6.11.0 Nulled - Addon for Elementor
- Active eCommerce CMS v6.5.0 Nulled + (All Addons) and Android App
- HYIPLAB v3.2 Nulled - Complete HYIP Investment System PHP Script
- Blogger WallpaperX v1.0.0 - Blogger API v3 App Source
- Driving Exam Android App - 2 Dec 2022 Source Code
- Bookly PRO 5.7 Nulled – Appointment Booking and Scheduling Software System
- Dokan Pro 3.7.11 Nulled + Theme 2.7.3
- Dynamic Content for Elementor 2.8.3 Nulled
- All in One SEO Pro 4.2.7 Nulled + Addons
- Gravity Forms 2.6.8.2 Nulled – WordPress Form Plugin
- Enfold 5.3.1.1 Nulled - Responsive Multi-Purpose WordPress Theme
- Eduma Mobile v1.0.9 - React Native LMS Mobile App for iOS & Android Source
- SEO Meta Tags Manager v1.7.6
- Amazzing Filter v3.2.1 - Module for PrestaShop
- ColibriSM v1.3.4 Nulled - The Ultimate PHP Modern Social Media Sharing Platform Script
- AskMe v1.2.1 Nulled - The Ultimate PHP Questions & Answers Social Network Platform Script
- VCard SaaS v7.0.0 - Digital Business Card Builder SaaS
- SUMO Affiliates Pro v9.1 - WordPress Affiliate Plugin Free
- LMSZAI v3.2 Nulled - LMS Learning Management System (Laravel) PHP Script
- Photogram v1.1.0 - A Simple, Fun & Creative Photo Sharing Social Network App Source
- Digits v7.9.4 Nulled - WordPress Mobile Phone Number OTP Signup and Login Form Plugin
- DogeLab v2.0 - Cloud DogeCoin Mining Platform PHP Script Free
- QuickCab v1.2.7 - WooCommerce Taxi Booking Plugin Free
- TradeLab v1.2 Nulled - Online Trading Platform PHP Script Script
- JNews 10.8.2 Nulled - WordPress Magazine Blog AMP Theme
- Organis v1.1.1 - Multivendor Organic Food & Grocery Laravel eCommerce PHP Script
- Zebizz v1.0 - Business Consulting HTML Template Free
- Brote v1.0 - Cleaning Services HTML Template Free
- Amping v1.0 - Camp Organizer HTML Template Free
- Autorix v1.0 - Auto Maintenance HTML Template Free
- Newspaper 12.1.1 Nulled - News & WooCommerce WordPress Theme
- TokenLite v1.6.0 Nulled - ICO / STO Token Sale Management Dashboard
Strony
Wpisy
- HT Team Member For Elementor Free Download v1.0.5 [GPL]
- Electro Theme Free Download v3.3.1 [GPL]
- Service Finder WordPress Theme Free Download v3.5.1 [GPL]
- RT-Theme 19 WordPress Theme Free Download v2.9.9.3 [GPL]
- GeneratePress Premium Theme Free Download v2.1.2 [GPL]
- Soledad WordPress Theme Free Download v8.2.9
- Blocksy Pro Theme Free Download v1.8.59 [GPL License]
- Neve Pro Theme Free Download v2.4.6 [GPL License]
- Foxiz Theme Free Download v1.6.3 [Working Demo Templates]
Strony
otoczone
wspartym na kolumnach kurytarzem, zajmowało blisko dwie morgi, zaś sala kolum-
nowa, w której gromadziły się stany uprzywilejowane, miała morgę rozległości.
Nie był to już gmach, ale okolica.
Owa sala, czyli hipostyl, miała
przeszło sto pięćdziesiąt kroków długości i siedmdziesiąt pięć szerokości, jej
zaś sufit opierał się na stu trzydziestu czterech kolumnach. Spomiędzy nich
dwanaście środkowych słupów miało po piętnaście kroków obwodu i pięć do sześciu
piętr wysokości!...
Posągi rozmieszczone w świątyni,
obok pylonów i nad świętym stawem, miały odpowied- nie proporcje.
W olbrzymiej bramie czekał na
faraona dostojny Herhor, arcykapłan tej świątyni. Otoczo- ny całym sztabem
kapłanów, Herhor powitał władcę prawie dumnie, a paląc przed nim kadzi- dło,
nie patrzył na niego. Potem przez dziedziniec zaprowadził faraona do hipostylu
i wydał rozkaz wpuszczenia deputacji w obręb świątyniowego muru.
Na środku hipostylu stała łódź z
mumią zmarłego władcy, a po obu jej stronach, naprzeciw siebie - dwa jednakowo
wysokie trony. Na jednym zasiadł Ramzes XIII otoczony przez jene- rałów i
nomarchów, na drugim - Herhor otoczony przez kapłanów. Po czym arcykapłan Me-
fres podał Herhorowi infułę Amenhotepa, a młody faraon po raz drugi na głowie
Herhora zobaczył złotego węża, symbol władzy królewskiej.
Ramzes pobladł
z gniewu i pomyślał:
„Obym nie
potrzebował zdjąć ci ureusza razem z twoją głową!...”
Ale milczał wiedząc, że w tej
największej świątyni egipskiej Herhor jest panem równym bogom i mocarzem bodaj
czy nie wyższym od samego faraona.
Przez ten czas, gdy lud
napełniał dziedziniec, a za purpurową zasłoną oddzielającą od śmiertelnych
resztę świątyni odezwały się arfy i ciche śpiewy, Ramzes przypatrywał się sali.
Cały las potężnych kolumn, od góry do dołu okrytych malowidłami, tajemnicze
oświetlenie, sufit zawieszony gdzieś pod niebem, przytłaczające wywarło na nim
wrażenie.
„Co to znaczy - myślał -
wygrać bitwę nad Sodowymi Jeziorami?... Zbudować taki gmach to jest dzieło!...
A przecież oni go wznieśli...”
W tej chwili odczuł potęgę
kapłańskiego stanu. Czyliż on, jego wojsko, a nawet cały lud potrafiłby obalić
tę świątynię?... A jeżeli trudno poradzić sobie z gmachem, czy będzie łatwiej
uporać się z jego budowniczymi?...
Z przykrych
medytacji wyrwał go głos arcykapłana Mefresa:
- Wasza świątobliwość - mówił
starzec - ty, najdostojniejszy powierniku bogów (tu ukłonił się Herhorowi), wy
nomarchowie, pisarze, rycerze i ludu pospolity! Najdostojniejszy arcyka- płan
tej świątyni, Herhor, wezwał nas, abyśmy starym obyczajem osądzili ziemskie
postępki zmarłego faraona i odmówili mu lub przyznali - prawo pogrzebu...
Gniew uderzył do głowy
faraonowi. Nie dość, że jego lekceważą w tym miejscu, ale jesz- cze śmią
rozprawiać o czynach ojca, decydować o pogrzebie!...
Ale uspokoił się. Była to
tylko formalność, tak wreszcie stara jak egipskie dynastie. Nie chodziło w niej
naprawdę o sąd, ale o pochwałę dla zmarłego.
Na znak dany przez Herhora
arcykapłani zasiedli na taboretach. Ale nomarchowie ani je- nerałowie
otaczający tron Ramzesa nie usiedli: dla nich bowiem nie było krzeseł.
Faraon zapamiętał i tę zniewagę;
ale już tak panował nad sobą, że nie można było poznać, czy dostrzegł
lekceważenie swoich bliskich.
Tymczasem
święty Mefres zastanawiał się nad życiem zmarłego pana.
- Ramzes XII - mówił - nie
popełnił żadnego z czterdziestu dwóch grzechów, więc sąd bo- gów wyda dla niego
wyrok łaskawy. A że nadto mumia królewska, dzięki wyjątkowej tro- skliwości
kapłanów, jest zaopatrzona we wszystkie amulety, modlitwy, przepisy i zaklęcia,
zatem nie ulega kwestii, że zmarły faraon jest już w mieszkaniu bogów, zasiada
obok Ozirisa i jest sam Ozirisem.
Boska natura Ramzesa XII
objawiała się już w ziemskim życiu. Panował przeszło trzy- dzieści lat, dał
narodowi głęboki spokój i wybudował lub dokończył wielu świątyń. Prócz tego sam
był arcykapłanem i najpobożniejszych kapłanów prześcigał pobożnością. W jego
panowaniu pierwsze miejsce zajmowała cześć bogów i podźwignięcie świętego stanu
kapłań- skiego. Za co też kochały go moce niebieskie, a jeden z tebańskich
bożków, Chonsu, na proś- bę faraona raczył udać się do kraju Buchten i tam
wypędził złego ducha z córki królewskiej.
Mefres odpoczął
i znowu mówił dalej:
-
Gdy dowiodłem wam, dostojnicy, że Ramzes XII był bogiem, zapytacie, w
jakim celu ta wyższa istota zstąpiła na ziemię egipską i kilkadziesiąt lat
spędziła na niej?
Oto w tym celu, ażeby poprawić
świat, który jest bardzo zepsuty
skutkiem upadku wiary. Kto bowiem
dziś zajmuje się pobożnością, kto myśli o spełnianiu woli bogów?
Na dalekiej północy widzimy
duży naród asyryjski, który wierzy tylko w siłę miecza, a zamiast mądrością i
nabożeństwem zajmuje się podbijaniem ludów. Bliżej nas siedzą Feni- cjanie, dla
których bogiem jest złoto, a nabożeństwem oszukiwanie i lichwa. Inne wreszcie
ludy, jak Chetowie na wschodzie, Libijczycy na zachodzie, Etiopowie na południu
i Grecy na Morzu Śródziemnym, są to barbarzyńcy i rabusie. Zamiast pracować
kradną, a zamiast ćwi- czyć się w mądrości piją, grają w kości albo wysypiają
się jak strudzone bydlęta.
Na świecie jest jeden tylko naród
prawdziwie pobożny i mądry - egipski; lecz zobaczcie, co się i tutaj dzieje?
Skutkiem napływu cudzoziemców,
pozbawionych wiary, religia u nas upadła. Szlachta i dostojnicy przy kubkach
wina drwią z bogów i wiecznego życia, a lud obrzuca błotem święte posągi i nie
składa ofiar świątyniom.
Miejsce pobożności zajął zbytek,
mądrości - rozpusta. Każdy chce nosić ogromne peruki, namaszczać się osobliwymi
woniami, posiadać tkane złotem koszule i fartuszki, stroić się w łańcuchy i
bransolety wysadzane drogimi kamieniami. Placek pszenny już mu nie wystarcza:
on chce ciastka z mlekiem i miodem; piwem myje nogi, zaś pragnienie gasi
zagranicznymi winami.
Skutkiem tego cała szlachta
jest zadłużona, lud bity i przeciążony pracą, tu i owdzie wybu- chają bunty. Co
mówię: tu i owdzie?... Od pewnego czasu, jak długi i szeroki Egipt, dzięki
tajemniczym burzycielom, słyszymy okrzyk. „Dajcie nam co sześć dni
odpoczynek... Nie bijcie nas bez sądu!... Darujcie nam po zagonie ziemi na
własność!... „
Jest to zapowiedź ruiny
naszego państwa, przeciw której trzeba znaleźć ratunek. Ratunek zaś jest tylko
w religii, która uczy nas, że lud powinien pracować, mężowie święci, jako zna-
jący wolę bogów, powinni mu wskazywać pracę, a faraon i jego dostojnicy winni
czuwać, ażeby praca była rzetelnie spełniana.
Tego nas uczy
religia: według tych zasad rządził państwem równy bogom Oziris-Ramzes
XII. My zaś,
arcykapłani, uznając jego pobożność, ten napis wyryjemy mu na grobie i w
świątyniach:
„Horus wół, Apis silny, który
połączył korony królestwa, krogulec złoty rządzący szablą, zwycięzca dziewięciu
narodów, król Wyższego i Niższego Egiptu, władca dwu światów, syn słońca
Amen-mer-Ramessu, ukochany przez Amon-Ra, pan i władca Tebaidy, syn Amon-Ra,
przybrany za syna przez Horusa, a spłodzony przez Hormacha, król Egiptu, władca
Fenicji, panujący nad dziewięcioma narodami.” *
Gdy wniosek ten zebrani
zatwierdzili okrzykiem, wybiegły spoza zasłony tancerki i wyko- nały przed
sarkofagiem święty taniec, a kapłani zapalili kadzidła. Po czym zdjęto mumię z
łodzi i wniesiono do sanktuarium Amona, dokąd Ramzes XIII już nie miał prawa wchodzić.
Niebawem
nabożeństwo skończyło się i zebrani opuścili świątynię.
Wracając do pałacu Luksor,
młody faraon był tak pogrążony w myślach, że prawie nie do- strzegał
niezmiernego tłumu i nie słyszał jego okrzyków.
„Nie mogę oszukiwać własnego
serca - mówił do siebie Ramzes. - Arcykapłani lekceważą mnie, co nie spotkało
dotychczas żadnego faraona; ba! nawet wskazują mi, w jaki sposób mogę odzyskać
ich łaskę. Oni chcą rządzić państwem, a ja mam pilnować, ażeby wykonywa- no ich
rozkazy...
Otóż będzie inaczej: ja
rozkazuję, a wy musicie spełniać... I albo zginę, albo na waszych karkach oprę
moją królewską nogę... „
Przez dwa dni czcigodna mumia
Ramzesa XII przebywała w świątyni Amona-Ra, w miej- scu tak boskim, że z
wyjątkiem Herhora i Mefresa, nawet arcykapłani wchodzić tam nie mo- gli. Przed
zmarłym świeciła się jedna tylko lampa, której płomień podniecany cudownym
sposobem nigdy nie gasnął. Nad zmarłym unosił się symbol duszy, krogulec z
ludzką głową. Czy to była machina, czy naprawdę żywa istota, nikt nie wiedział.
To pewne, że kapłani, któ- rzy mieli odwagę spojrzeć ukradkiem na zasłonę,
widzieli, że istota owa wisiała w powietrzu bez podparcia, poruszając przy tym
ustami i oczyma.
Nastąpił dalszy ciąg pogrzebu i
łódź złota powiozła zmarłego już na drugą stronę Nilu. Pierwej jednak, otoczona
ogromnym orszakiem: kapłanów, płaczek, wojska i ludu, wśród kadzideł, muzyki,
płaczu i śpiewu przejechała główną ulicą Tebów.
Była to chyba najpiękniejsza
ulica w egipskim państwie: szeroka, gładka, wysadzona drzewami. Cztero-, a
nawet pięciopiętrowe domy jej od góry do dołu były wyłożone mozaiką lub pokryte
kolorowymi płaskorzeźbami. Co wyglądało tak, jakby na owych budowlach za-
wieszono
olbrzymie, barwne dywany lub zasłonięto je kolosalnymi obrazami, które
przedsta- wiały pracę kupców, rzemieślników, żeglarzy tudzież dalekie kraje i
ludy.
Słowem, była to nie ulica, a
raczej niezmierna galeria obrazów, barbarzyńskich pod względem rysunku,
jaskrawych pod względem kolorów.
Orszak pogrzebowy posuwał się
około dwu kilometrów z północy na południe. Mniej wię- cej we środku miasta
zatrzymał się, a potem skręcił na zachód ku Nilowi.
W tym miejscu wśród rzeki
znajdowała się duża wyspa, do której prowadził most zbudo- wany na czółnach.
Ażeby uniknąć wypadku, jenerałowie komenderujący procesją jeszcze raz
uszykowali orszak, ustawili po czterech ludzi w szeregu i nakazali im posuwać
się bardzo wolno, unikając rytmicznych stąpań. W tym celu muzyki idące na czele
gromady intonowały pieśni, każdą w innym takcie.
Po paru godzinach procesja
przeszła pierwszy most, potem wyspę, potem drugi most i - znalazła się na
lewym, zachodnim brzegu Nilu.
Jeżeli wschodnią połowę Tebów
można nazwać miastem bogów i królów, to zachodnia była dzielnicą pamiątkowych
świątyń i grobów.
Orszak posuwał się od Nilu w
stronę gór, drogą środkową. Na południe od tej drogi stała na wzgórzu świątynia
upamiętniająca zwycięstwo Ramzesa III, której ściany były pokryte wizerunkami
ludów podbitych: Chetów, Amorejczyków, Filistynów, Etiopów, Arabów, Libij-
czyków. Trochę poniżej wznosiły się dwa kolosalne posągi Amenhotepa II, których
wyso- kość, mimo siedzącej postawy, odpowiada pięciu piętrom. Jedna z tych
statui odznaczała się cudowną własnością: gdy padły promienie wschodzącego
słońca, posąg wydawał dźwięki niby arfa, której struny zrywają.
Jeszcze bliżej drogi, wciąż na
lewo od niej, stało Ramesemu, niezbyt wielka, ale piękna świątynia Ramzesa II.
Jej przysionku pilnowały cztery posągi stojące z królewskimi insy- gniami w
rękach. Na dziedzińcu zaś wznosił się również posąg Ramzesa II, wysoki na
cztery piętra.
Droga szła wciąż łagodnie pod
górę i coraz wyraźniej widać było bardzo spadziste wzgó- rza podziurawione jak
gąbka: były to groby egipskich dostojników. Przy wejściu do nich, między
stromymi skałami, leżała bardzo oryginalna świątynia królowej Hatasu. Budynek
ten miał czterysta pięćdziesiąt kroków długości. Z dziedzińca otoczonego murem
wchodziło się po schodach na dziedziniec otoczony kolumnami, pod którym była
świątynia podziemna. Z dziedzińca zaś kolumnowego wchodziło się znowu po
schodach do świątyni już wykutej w skale, pod którą były znowu podziemia.
Tym sposobem świątynia miała
dwie kondygnacje: niższą i wyższą, z których jeszcze każ- da dzieliła się na
górną i dolną. Schody były ogromne, opatrzone zamiast poręczy dwoma rzędami
sfinksów; wejścia na każde schody pilnowały po dwa siedzące posągi.
Od świątyni Hatasu zaczynał się
ponury wąwóz, który od grobów dygnitarzy prowadził do grobów królewskich. Zaś
między dwoma tymi dzielnicami znajdował się wykuty w skale grób arcykapłana
Retemenofa: komnaty i korytarze tworzące go zajmowały około dwu mor- gów
podziemnej powierzchni.
Droga w wąwozie staje się tak
stromą, że wołom ciągnącym muszą pomagać ludzie i po- pychać łódź żałobną.
Orszak posuwa się jakby po gzymsie wykutym z boku skały, wreszcie zatrzymuje
się na obszernym placu o kilkanaście piętr nad dnem wąwozu.
Tu znajdują się drzwi
prowadzące do podziemnego grobu, który budował sobie faraon przez trzydzieści
lat panowania. Grób ten to cały pałac z komnatami dla pana, rodziny i służ- by,
z jadalnią, sypialnią i łazienką, z kaplicami poświęconymi różnym bogom, a
nareszcie - ze studnią, na dnie której znajduje się mały pokoik, gdzie na wieki
spocznie mumia faraona.
Przy blasku jaskrawych pochodni
widać ściany wszystkich komnat pokryte modlitwami i obrazami, które odtwarzają
wszystkie zajęcia i rozrywki zmarłego: polowania, budowę świą-
tyń i kanałów,
triumfalne przejazdy, uroczystości odprawiane na cześć bogów, walki wojsk z
nieprzyjaciółmi, pracę ludu.
Nie dość na tym: pokoje bowiem nie
tylko są zastawione sprzętami, naczyniami, wozami i bronią, kwiatami, mięsem,
ciastem i winem, ale jeszcze znajduje się w nich mnóstwo posą- gów. Są to
liczne wizerunki Ramzesa XII, jego kapłanów, ministrów, kobiet, żołnierzy i
nie- wolników. Pan bowiem na tamtym świecie nie może obejść się bez kosztownych
sprzętów, wykwintnego jadła i wiernej służby.
Gdy wóz żałobny zatrzymał się u
wejścia do grobu, kapłani wyjęli mumię królewską z sarkofagu i postawili ją na
ziemi opartą plecami o skałę. Wówczas Ramzes XIII spalił przed zwłokami ojca
kadzidło, a królowa Nikotris objąwszy mumię za szyję poczęła mówić z pła- czem:
-
„Jam jest siostra twoja, żona twoja Nikotris, nie opuszczaj mnie, o
wielki! Czy istotnie pragniesz, mój dobry ojcze, abym się oddaliła? A jeżeli ja
odejdę, zostaniesz sam, i czy kto- kolwiek będzie z tobą?...” **
W tej chwili
arcykapłan Herhor spalił kadzidło przed mumią, a Mefres rozlał wino i rzekł:
-
„Twemu sobowtórowi ofiarujemy to, Ozirisie-Mer-amen-Ramzesie, władco
Górnego i Dolnego Egiptu, którego głos jest sprawiedliwy przed wielkim bogiem...”
Po czym
odezwały się płaczki i chóry kapłanów:
Chór I. „Skarżcie się, skarżcie, płaczcie, płaczcie bez ustanku,
płaczcie tak głośno, jak tylko możecie.
Płaczki. O dostojny podróżniku, któryý kierujesz swe kroki do ziemi
wieczności, jakże prędko wydzierają nam ciebie!...
Chór II. Jakże pięknym jest, co mu się dzieje! Ponieważ on bardzo
kochał Chonsu z Teb, więc bóg pozwolił mu osiągnąć Zachód, w świecie pokoleń
sług jego.
Płaczki. O ty, którego otaczało tylu sług, będziesz teraz w ziemi,
która nakazuje samot- ność... Ty, który miałeś cienkie szaty i lubiłeś czystą
bieliznę, leżysz teraz we wczorajszej odzieży!...
Chór I. W pokoju, w pokoju na Zachód, o panie nasz, idź w pokoju...
Ujrzymy cię znowu, gdy dzień wieczności nadejdzie, albowiem idziesz do kraju,
który łączy z sobą wszystkich ludzi.” ***
Zaczęły się
ostateczne ceremonie.
Przyprowadzono wołu i
antylopę, które powinien był zabić Ramzes XIII, ale zabił jego za- stępca wobec
bogów, arcykapłan Sem. Niżsi kapłani szybko oprawili zwierzęta, po czym Herhor
i Mefres, wziąwszy udźce ich, kolejno przykładali je do ust mumii. Ale mumia
jeść nie chciała, była bowiem jeszcze nie ożywiona, a usta jej zamknięte.
Aby usunąć tę przeszkodę,
Mefres obmył ją świętą wodą i okadził wonnościami i ałunem mówiąc:
Komentarze
Prześlij komentarz